Ανάλογο περιστατικό είχε συμβεί πριν από σχεδόν έναν χρόνο και μάλιστα «σε περιοχή που υποτίθεται ότι λειτουργεί πλήρως η Τηλεδιοίκηση και τα φωτοσήματα» ● Η επιστολή της Πανελλήνιας Ενωσης Προσωπικού Ελξης (ΠΕΠΕ) ● Κενά… ασφαλείας στη διαδικασία διερεύνησης, αφού οι ελεγχόμενοι έχουν τον ρόλο του ελέγχοντος.
Μπορεί στον Κορινό Πιερίας να μην είχαμε, ευτυχώς, «νέα Τέμπη», όμως η διαδικασία που ακολουθείται για τη διερεύνηση του τι ακριβώς συνέβη το απόγευμα της περασμένης Δευτέρας 25 Νοεμβρίου είναι γεμάτη από «Τέμπη»: ελλείψεις στοιχείων, «κουκούλωμα» ευθυνών και μετατροπή των ελεγχομένων σε ελέγχοντες.
Η χθεσινή αποκάλυψη της «Εφ.Συν.» για την αμαξοστοιχία Ιντερσίτι 57 (Θεσσαλονίκη-Αθήνα) που βρέθηκε, σύμφωνα με την αναφορά του μηχανοδηγού της, πολύ κοντά στον προπορευόμενο συρμό του προαστιακού 2591 (Θεσσαλονίκη-Λάρισα) και θα μπορούσε να πέσει πάνω του καθώς το φωτόσημα έδειχνε «πράσινο» (ελεύθερη γραμμή) έδωσε νέα αφορμή για να αναδειχτούν τα κενά ασφαλείας του ελληνικού σιδηροδρόμου.
Το συμβάν επιβεβαιώθηκε χθες πρωί με επιστολή της Πανελλήνιας Ενωσης Προσωπικού Ελξης (ΠΕΠΕ), δηλαδή των μηχανοδηγών, που ζήτησαν για ακόμη μία φορά να ληφθούν αμέσως μέτρα, αλλά προχώρησαν και σε ακόμη μία αποκάλυψη, ότι δηλαδή ανάλογο περιστατικό είχε συμβεί πριν από σχεδόν έναν χρόνο, στις 16/12/2023, και στο ίδιο σημείο. Ομως τέτοια καταγγελία ουδέποτε διερευνήθηκε από εκείνους που έπρεπε και αυτό από μόνο του προσθέτει ακόμη ένα πρόβλημα στη σπασμένη αλυσίδα ενός συστήματος που θα έπρεπε να λειτουργεί υπέρ της ασφάλειας των επιβατών.
Με την πλάτη στον τοίχο ο διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Παναγιώτης Τερεζάκης, που πέρασε στην αντεπίθεση αμφισβητώντας τα όσα περιλαμβάνονται στην αναφορά του μηχανοδηγού.
Η πρώτη αντίδραση στην επιστολή της ΠΕΠΕ από την πλευρά του ΟΣΕ, που είναι αρμόδιος για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας, ήταν αρκετά «μουδιασμένη». Ομως στη συνέχεια ο μεταβατικός εδώ και 21 μήνες διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού, Παναγιώτης Τερεζάκης, πέρασε στην αντεπίθεση λέγοντας, μεταξύ άλλων, ότι σήμερα οργανώνεται στο σημείο του συμβάντος «προσομοίωση» για να διαπιστωθεί τι έχει συμβεί και αν ευσταθούν όσα περιλαμβάνονται στην αναφορά του μηχανοδηγού. Ας προσπαθήσουμε να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά:
1) Σύμφωνα με την ΠΕΠΕ, τη Δευτέρα 25/11/2024 η αμαξοστοιχία 2591 είχε ακινητοποιηθεί λόγω τεχνικού προβλήματος στη στάση Κορινός. Ακολουθούσε η αμαξοστοιχία IC 57. Σύμφωνα με τις αναφορές των δύο μηχανοδηγών της IC 57, ενώ η αμαξοστοιχία 2591 ήταν σταθμευμένη στον Κορινό η ένδειξη εισόδου σε αυτόν ήταν πράσινη αντί για κόκκινη. Οι μηχανοδηγοί της IC 57 είχαν μειώσει την ταχύτητά τους, γνωρίζοντας ότι η προπορευόμενη αμαξοστοιχία είχε καθυστέρηση 15 λεπτών και αντιμετώπιζε τεχνικά προβλήματα και έτσι απεφεύχθη η σύγκρουση.
2) «Το περιστατικό αυτό δεν είναι το πρώτο στην περιοχή του Κορινού. Σύμφωνα με αναφορά άλλου μηχανοδηγού, που έχει κατατεθεί στη Hellenic Train, στις 16.12.2023, εκτελώντας την αμαξοστοιχία 11595, ενημερώθηκε από τον σταθμό στο Πλατύ -τηλεφωνικά λόγω κακής ποιότητας επικοινωνιών- ότι η αμαξοστοιχία IC 53 έχει ακινητοποιηθεί εντός του Σ.Σ. Κορινού λόγω τεχνικού προβλήματος, αλλά η ένδειξη κάλυψης του σταθμού ήταν λανθασμένα πράσινη, αντί για κόκκινη! Ο μηχανοδηγός τότε άμεσα στάθμευσε την αμαξοστοιχία αναμένοντας νεότερες εντολές του Τηλεδιοικητή». Δηλαδή και πάλι η κατάσταση διασώθηκε χάρη σε μια τηλεφωνική επικοινωνία. Σημειωτέον ότι ο συγκεκριμένος μηχανοδηγός παραιτήθηκε λίγο αργότερα από την εργασία του μιλώντας για κενά ασφαλείας. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Hellenic Train που έλαβε την αναφορά τότε ζήτησε εξηγήσεις από τον ΟΣΕ χωρίς να λάβει ουδέποτε απάντηση, ενώ από πλευράς ΟΣΕ διαψεύδεται η ύπαρξη τέτοιου συμβάντος και οι Αρχές που θα έπρεπε να διερευνήσουν (ΡΑΣ και ΕΟΔΑΣΑΑΜ) δηλώνουν άγνοια.
3) Η επιστολή της ΠΕΠΕ κλείνει με αιτήματα και την «επιφύλαξη παντός νομίμου δικαιώματος». Αρχικά τονίζει ότι και τα δύο συμβάντα έλαβαν χώρα «σε περιοχή που υποτίθεται ότι λειτουργεί πλήρως η Τηλεδιοίκηση και τα φωτοσήματα». Ζητά έως σήμερα να λάβει «το πόρισμα για το συμβάν της 16/12/2023 και ιδιαίτερα την έκθεση του Διαχειριστή Υποδομής ΟΣΕ για αυτό, με την πλήρη καταγραφή των ενδείξεων των φωτοσημάτων (κυρίων και ενδιάμεσων) στην περιοχή». Ζητά επίσης άμεση διερεύνηση για το συμβάν της περασμένης Δευτέρας και από τη διοίκηση του ΟΣΕ «να απαντήσει γραπτώς αν καταγράφονται και είναι ορατές από την Τηλεδιοίκηση Λάρισας οι ενδείξεις των ενδιάμεσων φωτοσημάτων στην περιοχή ελέγχου της». Τέλος, απαιτεί «την άμεση λήψη κανονιστικών μέτρων για την προστασία της ασφάλειας της κυκλοφορίας στην περιοχή και την κοινοποίηση των εγγράφων στο Σωματείο μας και όλους τους μηχανοδηγούς καθώς είναι αντιληπτό ότι αυτές οι αστοχίες από την πλευρά του ΟΣΕ μπορεί να οδηγήσουν σε νέες τραγωδίες».
4) Οπως προαναφέραμε, η αρχική ανακοίνωση (απάντηση «σε δημοσίευμα») του ΟΣΕ ήρθε γεμάτη επιφυλάξεις και υπόρρητα μηνύματα. «Τόσο ο ΟΣΕ όσο και η ΕΡΓΟΣΕ με την κατασκευάστρια εταιρεία του συστήματος σηματοδότησης (σ.σ. που δεν κατονομάζεται) εξετάζουν πολύ προσεκτικά όλες τις σχετικές αναφορές με σκοπό την πλήρη διερεύνηση του σχετικού περιστατικού». Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συγκεκριμένη περιοχή (μεταξύ Κορινού-Μακρυγιαλού) το σύστημα των φωτοσημάτων είναι από εκείνα που κατασκεύασε παλιότερα η Bombardier (δεκαετία του 2000), η οποία κάποια στιγμή έπαψε να δίνει υλικά, ενώ με την αμαρτωλή σύμβαση 717/2014 υποκαταστάθηκε από την Alstom.
5) «Τονίζεται, συνέχιζε η ανακοίνωση του ΟΣΕ, ότι στο τμήμα αυτό του σιδηροδρομικού δικτύου λειτουργεί σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση από τον Αύγουστο του 2023. Το συγκεκριμένο σύστημα έχει λάβει όλα τα αναγκαία πιστοποιητικά ασφαλείας όπως απαιτούνται από τη σχετική νομοθεσία, ενώ διαθέτει και το ανάλογο πιστοποιητικό ασφαλούς λειτουργίας που εκδόθηκε από την ΡΑΣ». Στη συγκεκριμένη αναφορά υπάρχουν δύο προβλήματα: πρώτον, η αναφορά σε σύστημα νέο, του Αυγούστου του 2023, ενώ, όπως προαναφέραμε, περιλαμβάνει παλαιότερο. Δεύτερον και σημαντικότερο: η έμμεση παραδοχή ότι τα συστήματα λειτουργούν αλλά ΔΕΝ μπόρεσαν να αποφύγουν την αστοχία και οδήγησαν σε παραλίγο ατύχημα που σώθηκε από τον ανθρώπινο παράγοντα.
6) Η τελευταία αυτή επισήμανση ενισχύεται και από την ακροτελεύτια παράγραφο της ανακοίνωσης: «Με δεδομένη την ασφαλή κυκλοφορία των τρένων που εγγυάται διεθνώς η λειτουργία συστημάτων σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, ο ΟΣΕ, η ΕΡΓΟΣΕ και η κατασκευάστρια εταιρεία άμεσα κάνουν όλους τους απαιτούμενους τεχνικούς ελέγχους όπως επιβάλλουν τα τεχνικά εγχειρίδια των συστημάτων αυτών με σκοπό την εξακρίβωση των ακριβών αιτίων που αναφέρονται στο ανωτέρω περιστατικό».
Ελλειψη καταγραφών
Ολα τα παραπάνω δεν θα είχαν τόση σημασία εάν ο ΟΣΕ έβγαινε από χθες και έλεγε ότι το σύστημα φωτοσήμανσης και τα δεδομένα του καταγράφονται και δείχνουν ότι το συγκεκριμένο φωτόσημα, τη συγκεκριμένη ώρα, είχε όντως ένδειξη πράσινου. Το λογικό θα ήταν αυτό να συμβαίνει, όπως με κάθε σύστημα που καταγράφει δεδομένα, συνομιλίες ή βιντεοληπτικό υλικό, ασχέτως του αν ο ΟΣΕ έχει επιδείξει την τάση να μην είναι και τόσο επιμελής με αυτά. Θα μπορούσε, δηλαδή, ο κ. Τερεζάκης να πει ότι πήρε το ψηφιακό αρχείο των φωτοσημάτων και αυτό δείχνει ότι το συγκεκριμένο φωτόσημα ήταν πράσινο (άρα ο μηχανοδηγός έχει δίκιο) ή κόκκινο ή πορτοκαλί, οπότε έχει καταθέσει ψευδή αναφορά.
Αυτό όμως δεν το έκανε. Κατά πληροφορίες, μάλιστα, αυτό δεν γίνεται διότι το σύστημα εκεί λειτουργεί χωρίς να αποτυπώνεται στο Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας της Λάρισας. Αλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτό συμβαίνει διότι τοποθετήθηκαν υπερβολικά πολλά φωτοσήματα (για να αυξηθεί η αμοιβή του εργολάβου). Εν πάση περιπτώσει τέτοιο ψηφιακό αρχείο δεν εμφανίστηκε χθες και αν χάθηκε θα έχει επαναληφθεί ό,τι συνέβη με τα βίντεο που θα έδειχναν την πορεία της εμπορικής αμαξοστοιχίας των Τεμπών ή άλλα στοιχεία που απωλέσθηκαν με το «μπάζωμα».
«Πόρισμα εξπρές»
Αντί για ένα τέτοιο αποδεικτικό υλικό, ως «λυδία λίθος» εμφανίστηκε χθες η «προσομοίωση» που οργανώνεται σήμερα. Ποιοι θα συμμετέχουν; Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ΟΣΕ, η Hellenic Train και η Alstom που συντηρεί το σύστημα σηματοδότησης. Δηλαδή οι τρεις που θα έπρεπε να ελέγχονται για το συμβάν θα έρθουν και μετά θα πουν εκείνες τι έφταιξε. Ουδεμία αναφορά υπάρχει για την παρουσία κάποιου «ανεξάρτητου φορέα», της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων, της αρχής διερεύνησης ΕΟΔΑΣΑΑΜ ή έστω του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που πάντοτε φροντίζει να μένει έξω από το κάδρο. Από χθες δίνεται εντατικά η εικόνα πως σήμερα θα μάθουμε τι έχει συμβεί, όπως δηλαδή συνέβη και με το πόρισμα-εξπρές της «Επιτροπής Γεραπετρίτη» μετά τα Τέμπη.
Πράσινο βαθύ κόκκινο
Εάν πάντως το όποιο πόρισμα πει ότι σημειώθηκε κάποια στιγμιαία βλάβη και όντως το φωτόσημα ήταν πράσινο, αυτό σημαίνει ότι ακυρώνεται στην πράξη το σύστημα τηλεδιοίκησης-σηματοδότησης αφού κανείς δεν θα το εμπιστεύεται. Εάν δηλαδή «πράσινο» μπορεί να σημαίνει και «κόκκινο», η έλλειψη εμπιστοσύνης θα επιβεβαιωθεί και αυτό είναι κάτι που ουδόλως το επιθυμεί η κυβέρνηση παραμονές των εγκαινίων του Μετρό Θεσσαλονίκης. Το τι θα δουν οι τεχνικοί και τι θα μεταφέρουν σε κάποιο «πόρισμα» μπορεί να ανοίξει μεγάλους ασκούς του Αιόλου.
Δικαίωση Καραμανλή
Μια τέτοια διερεύνηση χωρίς διασφαλίσεις ανεξαρτησίας, πάντως, κρύβει και τον κίνδυνο να δώσει επιχειρήματα και στην πλευρά της κυβέρνησης που αναφορικά με τα Τέμπη διαρρηγνύει τα ιμάτιά της ότι δεν φταίει η έλλειψη συστημάτων ελέγχου, αλλά μόνο και αποκλειστικά ο ανθρώπινος παράγοντας. Εάν για παράδειγμα το συμπέρασμα είναι πως υπήρξε μια βλάβη που αποκαταστάθηκε πλέον, αυτό μπορεί να έρθει ως επιχείρημα στη δίκη για τα Τέμπη με τη λογική ότι κανένα σύστημα δεν μπορεί να αποφύγει την αστοχία, αλλά την κατάσταση μπορεί να σώσει ο μηχανοδηγός (όπως συνέβη στον Κορινό) ή ο σταθμάρχης (όπως δεν συνέβη στα Τέμπη).
Σε μια τέτοια περίπτωση, βέβαια, θα έπρεπε κάποιος να απαντήσει σε πρόσθετα ερωτήματα: εάν η αστοχία οφείλεται σε ελλιπή συντήρηση και λάθος σχεδιασμό προς όφελος των εργολάβων. Εάν οφείλεται στην έλλειψη του κατάλληλου προσωπικού ή στην έλλειψη των υπόλοιπων συστημάτων (προστασία συρμών-ETCS, ψηφιακή ραδιοκάλυψη-GSMR) που συμπληρώνουν το διευρωπαϊκό σύστημα ERTMS. Το πιθανότερο είναι τέτοια ερωτήματα να μείνουν αναπάντητα διότι η κυβέρνηση βιάζεται να ανέβει στη Θεσσαλονίκη για να εγκαινιάσει μεθαύριο το μετρό.
Πηγή 🔗 : efsyn.gr