ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΠΙ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΩΝ
Με αφορμή την πρόσφατη δημοσιοποίηση για την έναρξη της διαδικασίας επί παραβάσει σε βάρος της Ελλάδας [INFR(2023)2036], επειδή δεν ευθυγραμμίζεται με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας της ΕΕ για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, θα θέλαμε να εκφράσουμε την ικανοποίησή μας για την κινητοποίηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ειδικότερα της DG MOVE, μετά και από τις προσπάθειες μηνών που ο Σύλλογος έχει καταβάλει ενώπιον των Ευρωπαϊκών Οργάνων.
Ειδικότερα, ο Σύλλογος κατέθεσε την άνοιξη του 2024 αναφορά ενώπιον της Επιτροπής Αναφορών (PETI) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διερεύνηση των αιτιών του δυστυχήματος στα Τέμπη, η οποία κρίθηκε παραδεκτή και διαβιβάστηκε στις επιτροπές Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) και Mεταφορών και Τουρισμού (ΤRΑΝ) προκειμένου να γνωμοδοτήσουν καθώς και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να τοποθετηθεί επί του θέματος.
Έχοντας λάβει τις εν λόγω γνωμοδοτήσεις (εδώ LIBE, εδώ ΤRAN) καθώς και τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (εδώ), ο Σύλλογος τον Νοέμβριο του 2024 κατέθεσε αναλυτικό υπόμνημα, σχολιάζοντας σχετικά και ζητώντας από τον κ. Mr Bogdan RZOŃCA, πρόεδρο της Επιτροπής Αναφορώντην περαιτέρω διερεύνηση (εδώ το υπόμνημα του Συλλόγου).
Ειδικότερα ως προς τα θέματα που άπτονται της DG MOVE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισημάναμε, μεταξύ άλλων, τα εξής:
- Ως προς την Εποπτεία ασφάλειας και τη συμμόρφωση με το δίκαιο της ΕΕ: Ο Σύλλογος αμφισβήτησε αν η ελληνική εποπτεία της ασφάλειας των σιδηροδρόμων συμμορφώνεται με το δίκαιο της ΕΕ, τονίζοντας τον κίνδυνο δημιουργίας σιδηροδρομικών δικτύων δύο ταχυτήτων (ασφαλή και μη ασφαλή) στην Ευρώπη, σε περίπτωση μη ελέγχου εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της ομοιόμορφης εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας σε όλη την επικράτεια της ΕΕ και ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει αν συντρέχουν παραβιάσεις της νομοθεσίας στην Ελλάδα.
- Ανεξαρτησία της Διερεύνησης Ατυχημάτων: Ο Σύλλογος υποστήριξε ότι ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, που διεξάγει την έρευνα για το δυστύχημα στα Τέμπη, δεν είναι ανεξάρτητη αρχή, καθώς εποπτεύεται από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Τα μέλη του οργανισμού διορίζονται επίσης από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, χωρίς αντικειμενικά κριτήρια και διαφάνεια κάτι που μπορεί να επηρεάσει την ανεξαρτησία τους, ιδιαίτερα όταν θίγονται συμφέροντα υποδομών που ελέγχονται από τον (ίδιο) Υπουργό. Στην προκειμένη περίπτωση ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών στην Ελλάδα εποπτεύει τόσο τον ΟΣΕ όσο και την ΕΡΓΟΣΕ
- Αξιολόγηση από τον ERA και Διαφάνεια: Ο Σύλλογος ανέφερε ότι παρά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του ERA για την εφαρμογή της νομοθεσίας για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα, το πόρισμά του δεν έχει δημοσιοποιηθεί επίσημα – αλλά είχε διαρρεύσει στον τύπο από τον Σεπτέμβριο του 2023 – και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθυστερεί να υιοθετήσει το πόρισμα και να κινήσει τη διαδικασία επί παραβάσει.
- Ερωτήματα προς την Επιτροπή: Ο Σύλλογος ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευκρινίσει:
α. αν αυτή είναι μια καθιερωμένη διαδικασία με τα κράτη μέλη, δηλαδή όταν διαπιστώνεται παραβίαση του δικαίου της ΕΕ, αντί να τιμωρείται το συγκεκριμένο κράτος μέλος να βρίσκεται σε διαπραγμάτευση με τον ERA ώστε να θεραπεύσει τις πλημμέλειες στην ενσωμάτωση και στην εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ πριν την έναρξη της προβλεπόμενης διαδικασίας επί παραβάσει,
β. αν έχει συμβεί και σε άλλες περιπτώσεις να υπάρχει τέτοια διακριτική μεταχείριση υπέρ ενός κράτους μέλους που παραβιάζει την νομοθεσία για την ασφάλεια του σιδηροδρόμου και η Επιτροπή να απέχει από τη λήψη των προβλεπόμενων μέτρων σε βάρος του
γ. Αν λήφθηκε υπόψη η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για την κατάχρηση ευρωπαϊκών πόρων που σχετίζεται με το δυστύχημα.
Με τα δεδομένα αυτά, θεωρούμε υποχρέωσή μας να εκφράσουμε την ικανοποίησή μας που τελικά η DG MOVE αν και είχε στη διάθεσή της για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 14 μηνών το πόρισμα του ERA για παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα, αποφάσισε έστω και τώρα να ξεκινήσει τη διαδικασία επί παραβάσει. Πιστεύουμε ότι με αυτήν την διαδικασία τελικά θα αναδειχθούν οι υπεύθυνοι που διαχρονικά απαξίωσαν τη σημασία της ασφάλειας του σιδηροδρόμου και συναφώς της ανθρώπινης ζωής.
Μαρία Καρυστιανού
Εκ μέρους του Συλλόγου Aτόμων Πληγέντων Δυστυχήματος Τεμπών 28-2-2023