Την περασμένη Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 2024, εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Θυμάτων της Σιδηροδρομικής Τραγωδίας των Τεμπών, στάλθηκε στην Επιτροπή JURI και κοινοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η παρακάτω επιστολή με αίτημα, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 3 του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ VII του Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η JURI να μην επικυρώσει την υποψηφιότητα του Απόστολου Τζιτζικώστα ως Επιτρόπου «Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού» λόγω σύγκρουσης συμφερόντων. Παρακάτω η μετάφραση του αγγλικού κειμένου που στάλθηκε.
Προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών Υποθέσεων (JURI)
και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
Αξιότιμα μέλη,
Στις 28 Φεβρουαρίου 2023, σύγκρουση μεταξύ επιβατικής αμαξοστοιχίας και εμπορικής αμαξοστοιχίας στη σιδηροδρομική γραμμή Αθήνα – Θεσσαλονίκη είχε ως αποτέλεσμα 57 νεκρούς, τουλάχιστον έναν αγνοούμενο και 180 σοβαρά τραυματίες. Σύμφωνα με τις δικαστικές τεχνικές εκθέσεις που περιλαμβάνονται στη δικογραφία της ποινικής υπόθεσης, καθώς και την EPPO, η σιδηροδρομική τραγωδία δεν θα είχε συμβεί ποτέ εάν το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο για την ανακατασκευή και αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης του σιδηροδρόμου Αθήνας-Θεσσαλονίκης είχε υλοποιηθεί από τις ελληνικές αρχές σύμφωνα με τον νόμο, στην προβλεπόμενη από τη σύμβαση ημερομηνία. Συγκεκριμένα, η σχετική σύμβαση 717/2014 υπογράφηκε στις 29.09.2014 και, παρότι η πρώτη ημερομηνία παράδοσης είχε οριστεί για τις 26.09.2016, η 11η παράταση παράδοσής της έληξε στις 19.09.2023 χωρίς να ολοκληρωθεί. Οι μοιραίες ελλείψεις στην ασφάλεια των σιδηροδρόμων και η έλλειψη ανεξάρτητου σιδηροδρομικού φορέα για τη διερεύνηση των ατυχημάτων επισημάνθηκαν επίσης στην έκθεση ERA/REP/1-2023 σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων. Επιπλέον, η έρευνα της EPPO σχετικά με την προσβολή των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ που προκλήθηκε από τις παραβιάσεις των συμβάσεων που σχετίζονται με την τραγωδία του σιδηρόδρομου εμποδίστηκε από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία του κυβερνώντος κόμματος, δηλαδή της Νέας Δημοκρατίας. Τέλος, με τη με αριθ. 43/2024 διάταξη, διατάχθηκε από τον Εισαγγελέα Εφετών έρευνα για παράβαση καθήκοντος και συνέργεια σε εγκληματικές πράξεις και η υπόθεση παραπέμφθηκε στην Βουλή, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 86 του Συντάγματος, κατά του Υφυπουργού Μεταφορών Παπαδόπουλου Μιχάλη, του Υπουργού Υγείας Πλεύρη Αθανάσιου, της Υφυπουργού Υγείας Ζωής Ράπτη και του Υπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ Χρήστου Τριαντόπουλου, οι οποίοι διέταξαν ενέργειες μετά το δυστύχημα που οδήγησαν στην παράνομη αλλοίωση αποδεικτικών στοιχείων, θέτοντας σε κίνδυνο την ακεραιότητα των αρχικών πειστηρίων του τόπου του εγκλήματος. Όλοι οι παραπάνω είναι υψηλόβαθμα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο στηρίζει η κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Σημειώνεται επίσης ότι δύο εν ενεργεία ευρωβουλευτές, εκλεγμένοι από τον χώρο της Νέας Δημοκρατίας, κατέχουν θέσεις κλειδιά στην εξέλιξη της υπόθεσης των Τεμπών ενώπιον των ευρωπαϊκών οργάνων: Η Ελληνίδα ευρωβουλευτής Ελίζα Βόζεμπεργκ εξελέγη πρόεδρος της Επιτροπής Μεταφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (TRAN) και ο Φρέντι Μπελέρι διορίστηκε αντιπρόεδρος της Επιτροπής Αναφορών (PETI). Στο πλαίσιο αυτό, ενημερωθήκαμε ότι ο πρωθυπουργός της Ελλάδας και αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, πρότεινε στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen, τον Απόστολο Τζιτζικώστα, ο οποίος διορίστηκε από την πρόεδρο ως Επίτροπος «Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού». Ο κ. Τζιτζικώστας είναι υψηλόβαθμο στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας με ιδιαίτερη επιρροή στη Βόρεια Ελλάδα και έχει εκλεγεί στη θέση του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας. Με άλλα λόγια, ο κ. Τζιτζικώστας έχει προταθεί από την παρούσα ελληνική κυβέρνηση και, εφόσον επικυρωθεί η υποψηφιότητά του, θα ασκεί κρίσιμες αρμοδιότητες στον ιδιαίτερα ευαίσθητο και κρίσιμο στην περίπτωσή μας τομέα των ευρωπαϊκών μεταφορών, ενώ την ίδια στιγμή οι ενέργειες μελών αυτής της κυβέρνησης βρίσκονται υπό ποινική διερεύνηση τόσο για τη μοιραία αποτυχία τους να διασφαλίσουν τις σιδηροδρομικές μεταφορές, παρά τη γενναιόδωρη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που έλαβαν για το σκοπό αυτό -γεγονός που αποτελεί αντικείμενο συνεχιζόμενης έρευνας της EPPO για καταγγελίες περί απιστίας και παράβασης καθήκοντος- όσο και για την παρέμβαση στον τόπο της τραγικής σύγκρουσης των τρένων, ενώ αυτός διερευνούνταν από τις αρμόδιες αρχές.
Μια τέτοια κατάσταση συνεπάγεται εύλογα ότι το εν λόγω πρόσωπο, ανεξάρτητα από τις προσωπικές του προθέσεις, βρίσκεται αντικειμενικά σε σύγκρουση συμφερόντων. Πιο συγκεκριμένα, η επικύρωση του διορισμού του κ. Τζιτζικώστα θα τον έφερνε αντικειμενικά σε θέση η οποία ευλόγως αναμένεται να επηρεάσει και να θέσει σε κίνδυνο την αμεροληψία και την αντικειμενικότητά του σε σχέση με θέματα της αρμοδιότητάς του που επηρεάζουν την ποινική ευθύνη μελών της εθνικής κυβέρνησης την οποία υποστηρίζει και η οποία τον πρότεινε στην πρόεδρο της Επιτροπής της ΕΕ ως πιθανό Επίτροπο. Με άλλα λόγια, αυτό θα ενέπλεκε τον κ. Τζιτζικώστα σε σύγκρουση συμφερόντων για λόγους εθνικής και πολιτικής συνάφειας, όπως απαριθμούνται στο άρθρο 61 παράγραφος 3 του Οικονομικού Κανονισμού (FR) 2018 (βλ. 2021/C 121/01),
Ως εκ τούτου, ενόψει του άρθρου 3 παράγραφος 2 του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ VII του Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η επιβεβαίωση από την αρμόδια για τις νομικές υποθέσεις επιτροπή ότι δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων αποτελεί ουσιώδη προϋπόθεση για τη διεξαγωγή της ακρόασης επιβεβαίωσης από την αρμόδια για το θέμα επιτροπή. Ελλείψει τέτοιας επιβεβαίωσης, η διαδικασία διορισμού του υποψήφιου Επιτρόπου πρέπει να ανασταλεί μέχρι να ακολουθηθεί η διαδικασία που προβλέπεται στην παράγραφο 3 παράγραφος 3. Σας ζητάμε, σύμφωνα με την παράγραφο 3 παράγραφος 3, να καταλήξετε στο συμπέρασμα ότι ο υποψήφιος Επίτροπος δεν είναι σε θέση να ασκήσει τα καθήκοντά του σύμφωνα με τις Συνθήκες και τον Κώδικα Δεοντολογίας και να απέχετε από την επικύρωση της υποψηφιότητάς του ως Επιτρόπου για τις “Βιώσιμες Μεταφορές και τον Τουρισμό”.